کسب درآمد خانگی با بافت فرش

کسب درآمد خانگی با بافت فرش و به طور کلی صنایع دستی از نظر ماهیت یکی از انواع فعالیت های اقتصادی خانگی محسوب می شوند که منجر به تولید کالاهای جدید می شود. آمیختگی شدید این فعالیت با سنت ها، عادات و بینش سازنده و همچنین تاثیر فوق العاده محیط جغرافیایی در این صنعت، ویژگی خاصی به آن داده است.

 صنایع دستی از جمله فرش دستبافت بر خلاف مصنوعات کارخانه که در مقیاس زیاد و به یک شکل تولید می شود، فرآورده های دستی هر منطقه و حتی هر صنعتگر از نظر شکل، طرح، اندازه، بافت و… از اشیاء مشابه کاملا متمایز و قابل تشخیص می باشد.

 در این میان فرش بافی به عنوان یکی از صنایع دستی شاخص، از جمله فعالیت هایی است که از سابقه و قدمت طولانی برخوردار است و کشور ایران در این زمینه از کشورهایی است که تولیدات منحصر به فردی دارد.

اهمیت کسب درآمد خانگی با بافت فرش

اهمیت و تاثیرگذاری فرش دستبافت به اندازه ای است که کشورهای تولید کننده عمده فرش، با اقتباس از نقشه های فرش و با بهره گیری از استادان ایرانی، فرش های خود را با نقش ایرانی تولید می کنند. صنعت فرش در ایران نه تنها حوزه فعالیت و منبع درآمد گروه عظیمی از مردم به ویژه روستائیان و عشایر است بلکه از سالیان گذشته یکی از معدود منابع مهم درآمدهای ارزی کشور بوده است.

 در بین صادرات غیر نفتی، کمتر کالایی را می توان یافت که مانند فرش دستبافت ارز نصیب کشور کرده باشد و یا مانند این کالا به دلیل کیفیتش از قدرت نسبی و گاه مطلق در بازارهای جهانی برخوردار باشد.

 با توجه به این مسئله که صنعت قالی بافی عمدتا در روستاها متمرکز شده است تغییرات حاصله در این صنعت علاوه بر اثرات گسترده اقتصادی، دارای اثرات اجتماعی همچون مهاجرت و تغییر و ناهماهنگی بافت جوامع شهری و روستایی نیز می باشد.

نکته مهم دیگر اینکه فرش دستبافت در بسیاری از مناطق کشور به عنوان منبع اصلی کسب درآمد خانگی و برای برخی هم به عنوان منبع کسب درآمد دوم و یا مکمل اقتصادی مورد توجه است. بسیاری از خانواده ها به ویزه خانوارهایی که بد سرپرست یا بی سرپرست هستند، درآمد خانوار به بافت فرش وابسته می باشد.

جایگاه فرش دستبافت در کسب درآمد خانگی

شاخص هایی نظیر : وجود فرش بافی و صنایع وابسته به آن در اکثر روستاهای ایران، تمامی مناطق عشایری و همچنین وجود جمعیت فراوان شاغل در این صنعت، و اینکه فرش بافی به عنوان یکی از محصولات خاص و منحصر به فرد برای مصرف داخل و خارج از کشور مطرح است، گویای اهمیت و نقش موثر آن از نظر اقتصادی در تامین مخارج خانواده و توسعه می باشد.

 در کشور ایران با توجه به عوامل متعدد از جمله رشد بالای جمعیت جوان، محدودیت ایجاد امکانات شغلی جامعه روستایی و عشایری، لزوم حفظ تعادل جمعیت شهر و روستا و نقش اساسی صنایع دستی به طور عام و فرش بافی به طور خاص به عنوان مکمل اقتصاد روستایی و عشایری، این صنعت را از اهمیت خاصی برخوردار کرده است.

 در برخی از نقاط روستایی که فعالیت های کشاورزی نمی تواند نیاز مالی خانواده را تامین کند سهم عمده ای از درآمد خانوار از طریق صنایع دستی و به خصوص بافت قالی تامین می شود و بیشتر این گونه فعالیت ها به وسیله زنان و دختران روستایی و عشایری انجام می شود.

جایگاه زنان در بافت فرش دستبافت

زنان و دختران ایرانی در روستاها علاوه بر فعالیت در بخش کشاورزی و دامپروری، به هنرهای دستی از جمله بافت قالی و قالیچه، ابریشم بافی، نمدبافی ،سوزن دوزی و… می پردازند و در میان این هنرهای دستی، در آفرینش و رشد فرش، نقش اساسی دارند و علاوه بر تاثیر گذاری در ویژگی های ساختاری و زیباشناسانه فرش ، در بهبود شرایط اقتصادی خانواده خود نیز می کوشند.

 به طور کلی فرش دستبافت اهمیت و نقش زیادی در خود اشتغالی زنان و دختران روستایی و عشایری دارد و از نظر اقتصادی، فعالیت و  کار در زمینه فرش بافی تقریبا برای هر خانواده روستایی و عشایری ایرانی میسر است. یعنی با اختصاص میزان محدودی سرمایه می توان به کار در این صنعت پرداخت.

 همچنین خود اشتغالی زنان و دختران روستایی و عشایری از طریق توسعه فرش بافی به عنوان یکی از صنایع دستی شاخص، قادر است تا حد زیادی نقش اقتصادی – اجتماعی زنان روستایی و عشایری را ارتقا بخشد و شرایط مناسب تری را از لحاظ اجتماعی برای آنها فراهم سازد.

برای اطلاع بیشتر از مشاغل خانگی زنان می توانید به مقاله ( راههای کسب درآمد خانگی زنان) نگاه کنید

محورهای تاثیر گذاری فرش دستبافت در اقتصاد خانواده

با توجه به مولفه های اقتصادی و اجتماعی فرش، این هنر – صنعت دستبافت به عنوان یک برند و شاخص صنایع دستی ایرانی از پنج محور دارای اهمیت بوده و باید مورد توجه قرار گیرد:

– درون زا بودن اقتصاد:

 نخستین محور درون زاد بودن اقتصاد است به این معنا که تولید با کیفیت در درون جامعه و توسط اقشار مختلف ایرانی در روستا، عشایر و حتی شهرها انجام می شود و در این بخش در حوزه صنایع دستی یک برند محسوب می شود. اقتصاد بسیاری از خانواده های ایرانی وابسته به این هنر – صنعت می باشد.

–  برون زا بودن اقتصاد:

 از نظر برون زا بودن اقتصادی توجه به بازارهای بیرون از استان محل بافت فرش دستبافت و نیز صادرات خارجی، شناسایی نیازهای بازار و سلیقه و خواسته مشتریان بسیار مهم است و باید فرش دستبافت از این منظر هم مورد توجه قرار گیرد.

– بازاریابی :

بازاریابی، علمی است که باید به آن توجه شود و از آنجا که بازار همیشه سیال است و تغییر می کند لازم است نیازهای مشتریان شناسایی و بر اساس این نیازها فرش تولید شود. فرشی دارای اهمیت است که مشتری و خواهان خود را داشته باشد.

– عدالت محوری :

عدالت محوری به معنای تولید و توزیع عادلانه آن و توجه به دهک های متوسط و پایین جامعه است و غالب تولید کنندگان فرش دستبافت در این گروه قرار می گیرند. لذا توسعه و توجه به فرش به عنوان یکی از کسب و کارهای خانگی موجب کم شدن فاصله طبقاتی و افزایش سطح درآمد می شود.

– تجاری سازی:

 برای ایجاد تحول در این صنعت ، باید در جهت تجاری سازی فرش، بازارسنجی، شناخت مشتریان و سلیقه آنها حرکت کرد تولید فرش دستبافت باید ضمن حفظ اصالت خود به بازارهای هدف خود توجه کرده و بر اساس آن تولید شود.

مجموعه این مولفه ها و محورها، و توجه خاص به رشد این هنر- صعنت خانگی، موجب رونق بیشتر و توسعه این هنر دستی کشور می شود. خلاصه آنکه برنامه ریزی صحیح با توجه به محورهای بالا، موجب ارتقای سطح کیفی صنایع دستی، بهبود معیشت خانوار و تبلیغ و معرفی این هنر منحصر به فرد ایرانی می شود.

افزایش کسب درآمد خانگی با بافت فرش

به طور کلی فرش دستباف، پتانسیل بالایی، در توسعه مشاغل خانگی و ایجاد اشتغال دارد. موضوعی که در بسیاری از کشورهای توسعه یافته در دستور کار قرار گرفته و به آن اهمیت می دهند.

لذا برای توسعه کسب درآمد خانگی از طریق فرش دستبافت موارد زیر توصیه می شود:

۱- بافت فرش برای همه اقشار

متاسفانه در جامعه ما این دید اشتباه وجود دارد که بافت فرش فقط مختص اقشار ضعیف، کم سواد یا بیسواد و طبقات فرودست اجتماعی است در حالی که این هنر دستی در کشورهای دیگر حتی اروپایی به عنوان یک شغل خانگی ویژه، مطلوب و حتی ممتاز تلقی می شود. در ایتالیا افراد زیادی به کسب درآمد خانگی مشغول هستند.

باید دید افراد را نسبت به مشاغل خانگی مثل فرش دستبافت عوض کرد تا میزان استقبال از آن افزایش یابد. فرش به عنوان یک شغل خانگی می تواند منبع درآمد و یا افزایش سطح درآمد خانوارهای ایرانی شود که در برخی از مناطق ایران واقعا اینگونه است و درآمد خانوده به آن وابسته است.

۲- مزایای فراوان فرش دستبافت

در جامعه ما فقط از مشکلات فرش بافی و اینکه موجب درد کمر، کاهش بینایی، زمانبر بودن و… می شود، سخن به میان می آید. در حالی که فرش بافی دارای مزایا بسیار زیادی است و جزو مشاغل خانگی دارای ظرفیت ها و فرصت های بالقوه زیادی می باشد که کمترین تاثیر آن در کاهش مشکل بیکاری جامعه می باشد.

ساده ترین و بدیهی ترین مزیت فرش دستبافت ، امکان ایجاد اشتغال خانگی برای همه افراد خانواده از هر سن و جنس می باشد و اینکه با کمترین آموزش و در کمترین زمان ممکن و با سرمایه اولیه کم، می توان کسب درآمد خانگی را تجربه کرد.

۳- امکان توسعه در همه جا

فرش بافی را در همه مناطق دور و نزدیک، شهر و روستا می توان با کمترین سرمایه گذاری، راه اندازی و توسعه داد فقط نیاز به طراحی و برنامه ریزی اصولی و دقیق دارد تا موجب افزایش سطح درآمد خانواده ها در تمام مناطق شود.

اگر امکان راه اندازی خانگی آن به دلیل زندگی شهری و پارتمانی کم باشد موارد مشابه آن مثل تابلو فرش را می توان مورد توجه قرار داد. حتی می توان کارگاه های کوجک خانگی راه اندازی کرد. محدودیت کمی برای توسعه در مناطق مختلف ایران نسبت به سایر مشاغل خانگی دارد.

۴- رفع مشکلات اقتصادی خانوارها

بیشتر خانواده ها با اوضاع نابسامان اقتصادی در فشار و تنگناها قرار دارند لذا با اتخاذ تدابیر هوشمندانه و با تکیه بر ظرفیت های بومی و داخلی می توان بخش اعظمی از نارسایی های اقتصادی را پشت سر گذاشت و مشکلات و تهدیدهای موجود را به فرصت های ارزنده تبدیل کرد.

فرش دستبافت می تواند به عنوان بازوی اصلی و یا کمکی برای بهبود معیشت خانواده ها مورد توجه قرار گیرد.

سخن پایانی کسب درآمد خانگی با بافت فرش

فرش دستباف ایرانی تنها نمونه‌ای از صد‌ها فرصت برجسته‌ از مشاغل و کسب و کارهای خانگی است که در سایه برخی کم توجهی‌ها و یا بی توجهی ها سوخت می‌شود لذا باید با تدوین و طراحی دستورالعمل های هدفمند و عملیاتی، به بهره برداری حداکثری از آن مبادرت ورزید و قطعا حرکت در این مسیر، اقتصاد خانواده ها را به خاص و کشور را به طور عام بهبود خواهد بخشد.

خلاصه آنکه ، کسب درآمد خانگی با بافت فرش ، سه نتیجه موثر و مفید دارد که عبارتند از:

۱- نتايج اقتصادي شامل افزايش درآمد خانواده و كاهش بيكاری و تقویت مشاغل خانگی.

۲- نتايج فرهنگي مانند گسترش و اشاعه فرهنگ غنی ایرانی از طريق طرح ها، نقشه ها و نوع بافت ها

۳- توسعه صادرات داخلی و خارجی