کسب و کار روستایی

کسب ‌و کار روستایی در واقع به‌ کارگیری نوآورانه منابع و امکانات روستا می باشد. این نوع کسب‌ و کارها به دلیل اندازه کوچک جمعیتی روستاها، در مقیاسی کوچک بوده و اغلب بین ۱۰ الی۲۰ نفر را شامل می شود و با توجه به غالب بودن فعالیت‌های کشاورزی و کارگاهی از کارایی خاصی برخوردارند.
با توجه به تغییرات عصر کنونی و ورود به جامعه اطلاعاتی، کسب‌وکارهای روستایی نیز در نوع خود دچار تغییر و تحول شده‌اند و انواع کسب‌ وکارهای خدماتی، تولیدی، صنعتی و فناوری اطلاعات در آن دیده می‌شود. به دلیل اهمیت کسب و کار روستایی در ایجاد اشتغال و توسعه مناطق روستایی در سایت پول یابی به معرفی این نوع کسب و کار می پردازم.

کسب و کار روستایی   Rural Business

کسب و کار روستایی به عنوان یکی از انواع کسب و کارهایی طبقه بندی می شود که ضریب اشتغال بالایی را در کشور ایجاد می کند به عبارتی میزان اشتغال در آن بسیار بالا می باشد. به ویژه این که اکنون توسعه‌ روستایی بیش از گذشته با پدیده‌ کارآفرینی سرو کار دارد. مؤسسه ها و شخصیت‌های رواج دهنده‌ توسعه‌ روستایی، کارآفرینی را به منزله‌ یک مداخله‌ راهبردی می‌دانند که می‌تواند فرآیند توسعه‌ روستایی را سرعت بیشتری ببخشد.

با این حال، به نظر می‌رسد که همگان بر نیاز به گسترش بنگاه‌های اقتصادی روستایی در مناطق مختلف توافق دارند. آژانس‌های توسعه، کارآفرینی روستا را به عنوان یک نیروی اشتغالزای بزرگ، سیاست‌مداران آن را همچون یک راهبرد کلیدی برای جلوگیری از ناآرامی در مناطق روستایی، و کشاورزان آن را وسیله‌ای برای بهبود درآمد و افزایش رفاه خویش می دانند.

با توجه به امکانات و پتانسیل‌های روستایی ، زمینه ایجاد شغل در روستا و راه‌اندازی بهترین کسب‌وکار در روستا با مناطق شهری تفاوت زیادی دارد. راه‌های مختلفی برای تمرکز و سرمایه‌گذاری جهت کارآفرینی در روستا وجود دارد. برای نمونه ، برگزاری دوره‌های آموزشی در زمینه تولید، کشاورزی، دامداری و… نقش به‌سزایی در بسترسازی بهبود فضای کسب‌وکار روستا دارد که در بلند مدت این امکان وجود دارد که تولیدات روستاییان خارج از محدوده روستاها و شهرهای اطراف به فروش برسد و با این کار کسب درآمد بیشتری برای روستاییان اتفاق بیفتد.

اهمیت کارآفرینی در روستاها

کارآفرینی از نقطه نظر تمام گروه‌های فعال در روستاها، به عنوان وسیله‌ای برای بهبود کیفیت زندگی فردی، خانوادگی و اجتماعی و ابزاری برای تثبیت اقتصاد و محیطی سالم تلقی می‌شود. در شرایط وجود یک سمت‌گیری کارآفرینانه در قبال توسعه‌ روستایی، این موضوع پذیرفته می‌شود که کارآفرینی، یک نیروی مرکزی برای نیل به رشد و توسعه اقتصادی است.

به نظر می رسد که بدون نگاه کارآفرینانه، دیگر عوامل توسعه به هدر رفته و تلف می‌شود، با این حال، پذیرش این نکته نمی‌تواند به تنهایی به توسعه روستایی و پیشبرد فعالیت‌های اقتصادی بیانجامد. کارآفرینی در نواحی روستایی در جست‌وجوی ترکیب واحدی از منابع، هم در درون و هم در خارج از فعالیت‌های کشاورزی است.

مثال‌های متنوعی از کاربردهای غیرکشاورزی منابع موجود مانند: گردشگری، آهنگری، درود گری، ریسندگی و مثال‌هایی از تنوع بخشی به فعالیت‌های نه چندان وابسته به کشاورزی در زمینه‌های منابع آب، اراضی جنگلی، ساختمان، مهارت‌های موجود و توانمندی‌های محلی وجود دارد که همگی با کارآفرینی روستایی متناسب است.

ترکیب کارآفرینانه‌ این منابع در رشته فعالیت‌هایی همچون: تسهیلات گردشگری، ورزش و اوقات فراغت، آموزش فنی و حرفه‌ای، خرده فروشی و عمده فروشی، فعالیت‌های صنعتی (در سطح مهندسی و استاد کاری)، خدمات مشاوره‌ای، تولیدات با ارزش افزوده بالا ( همچون گوشت، شیر، فرآورده‌های چوبی) و سایر فعالیت‌های خارج از مزرعه تجلی می‌یابد.

مقایسه کارآفرینی روستایی با شهری

کارآفرینی روستایی اساسا تفاوت زیادی با کارآفرینی در شهر ندارد جز اینکه باید آن را در فضای روستا تصور کرد. پترین (۱۹۹۴) کارآفرینی روستایی را مجموع سه گزاره زیر تعریف می کند:

۱- نیرویی که سایر منابع را برای پاسخگویی به یک تقاضا بی‌پاسخ بازار بسیج می‌کند.

۲- توانایی خلق و ایجاد چیزی از هیچ.

۳- فرآیند خلق ارزش به وسیله امتزاج مجموعه واحدی از منابع در راستای بهره‌گیری از یک فرصت.

با این تفاسیر ، آنچه در مجموع می‌توان برای تعریف مقوله کارآفرینی روستایی بکار برد عبارتست از: بکارگیری نوآورانه منابع و امکانات روستا در راستای شکار فرصت‌های کسب ‌و کار.

مزایای کسب و کارهای روستایی

صنایع در روستاها می‌تواند نقش پررنگ و قدرتمندی را ایفا کند. بسیاری از روستاها در زمینه پوشاک، مسگری و بافندگی (که هرکدام دارای زیرشاخه‌های بسیاری ازجمله جاجیم‌بافی، حصیربافی، قالی‌بافی و… است) دارای قدمت طولانی هستند. محصولات بسیاری را می‌توان نام برد که امروزه فراموش‌شده‌اند و اگر مورد حمایت قرار گیرند، احیا شده و زمینه‌های اشتغال و کسب درآمد می‌شوند.

برای ایجاد شغل در روستا نباید صرفاً به صنعت توجه کرد، بلکه هر منطقه ظرفیت‌ها و ویژگی‌های خاص خود را دارد و باید توانایی هر روستا درزمینه‌های گوناگون کشاورزی و دامداری نیز موردتوجه قرار گیرد.

در کنار صنایع، موضوعات مربوط به کسب‌وکارهای کشاورزی نیز از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. دامپروری که یکی دیگر از ارکان اصلی اقتصاد برخی از روستاهای کشور است نیز از مواردی مناسب جهت برنامه‌ریزی در مسیر ایجاد شغل در روستا است. مکانیزه شدن و از حالت سنتی بیرون آمدن در کنار رعایت اصول بهداشتی از ضرورت‌های دام‌پروری روستایی می‌تواند باشد.

راه‌اندازی کسب ‌و کار روستایی، نکات مثبت خودش را دارد. اول آنکه سرمایه کمتر و هزینه‌های سربار کمتری برای شروع کسب‌وکار لازم دارد. دوم، سازمان‌دهی کسب ‌وکار در منطقه ای کوچک، که مردم همدیگر را می‌شناسند، آسان‌تر است. اگرچه در مناطق شهری زیرساخت و تجهیزات بهتری نسبت به مناطق روستایی ارائه می‌شود.

مناطق روستایی محدودیت‌های خودشان را دارند ولی اگر با دقت نگاه کنید، مزایای زیادی نسبت به مناطق شهری دارند، مزایایی که باید بر آن‌ها تمرکز کنید، از امکانات موجود خود راضی بوده و بیشترین استفاده را از آن‌ها بکنید.

اهمیت کارآفرینی روستایی

بر اساس آمار های گرفته شده در سرشماری های عمومی کشور، نرخ بیکاری روستاییان رو به افزایش است. با توجه به ورود نیروی کار روستایی به شهر و ایجاد مشکلات متنوع، ضرورت و اهمیت ایجاد اشتغال و توجه به مقوله کارآفرینی در روستا مشخص می شود. کارآفرینی در روستا ها با توسعه بخش های کشاورزی، صنایع دستی ، دام و طیور همراه است و می تواند علاوه بر خود کفایی کشور، زمینه صادرات و پیشرفت استارتاپ های این حوزه را نیز ایجاد کند.

نقش کارآفرینی در توسعه اقتصادی روستاها

توسعه کارآفرینی تنها استراتژی مناسب برای توسعه اقتصادی روستاها نیست، اما نسبت به سایر استراتژیها هزینه کمتری دارد و برای محیط روستایی مناسب‌تر است. با توسعه کارآفرینی و ایجاد شرکتهای کوچک کارآفرین، روستاییان به کالاها و خدمات مورد نیاز خود دست می‌یابند و این امر تاثیر زیادی در رشد اقتصادی روستاها و کاهش پدیده مهاجرت به شهرها دارد.

روستاها نیز همچون شهرها، مملو از فرصتهای جدید و کشف‌نشده هستند که کشف و بهره‌برداری به‌موقع از این فرصت‌ها و ایجاد کسب‌وکارهای جدید و رقابت‌پذیر بر مبنای آن، می‌تواند مزایای اقتصادی چشمگیری برای روستاییان به همراه آورد.

دست اندرکاران توسعه کارآفرینی در روستاها بر دو فعالیت اصلی تاکید دارند:

– تشویق و حمایت از کارآفرینان روستایی برای ایجاد کسب‌وکارهای جدید.

– تشویق کسب‌وکارهای موجود به توسعه فعالیت‌ها و حرکت به سمت تحقق ایده‌های جدید و کارآمد.

توسعه کارآفرینی در روستاها نیز همچون شهرها مستلزم تاکید بر پیش‌نیاز اساسی است: توسعه فرهنگ کار آفرینی نوعی فرهنگ اجتماعی است که رفتار کارآفرینانه را تشویق و حمایت می‌کند.

در توسعه فرهنگ کارآفرینی چند هدف اساسی دنبال می‌شود:

–  ایجاد بستر لازم برای تربیت کارآفرینان روستایی.

– تشویق روستاییان به مشارکت فعالانه در طرحهای کارآفرینی روستایی.

– تشویق سازمانهای دولتی و غیردولتی به حمایت از فعالیتهای کارآفرینی در روستاها.

مدل‌های کسب و‌کار روستایی

کسب و کارهای روستایی و یا تجارت روستایی برای موفقیت باید از ۵ اصل مهم برخوردار باشند که عبارتند از:

۱- مدل کسب و کار چند منظوره

برای شرکت‌های روستایی دشوار است که تنها با ارایه یک خدمت بتوانند زنده و پایدار بمانند. کسب‌وکارها باید روی طیف وسیعی از خدمات سوار شوند. بنابراین، کارآفرینان باید سعی کنند طیف متنوعی از خدمات را از طریق کسب‌وکارشان ارائه دهند.

مشاهده شده است که ساکنان روستا ترجیح می‌دهند بیشتر نیازهای‌شان را از سوی یک تامین‌کننده دریافت کنند تا اینکه بخواهند به درگاه‌ها یا تامین‌کنندگان مختلف رجوع کنند. به همین دلیل مطمئنا مدل کسب و کار چند منظوره برای شرکت‌های روستایی می‌تواند امتیاز و مزیتی بزرگ باشد.

۲- انعطاف‌پذیری در ارائه محصولات جهت پایداری بیشتر

شرکت‌هایی که در مناطق روستایی قرار دارند باید هنگام ارایه محصولات و خدمات‌شان انعطاف‌پذیر باشند ، طوری‌که همزمان و مطابق با تقاضای بازار، بتوانند خدمات جدیدی را به لیست خدمات‌شان اضافه و ارائه کنند. با‌توجه به این که روستاها به‌سرعت در‌حال تغییر هستند، مخصوصا در حوزه فناوری، انعطاف‌پذیری می‌تواند به کسب‌وکارهای روستایی کمک کند تا سودآور باقی بمانند.

به‌علاوه، شرکت‌های روستایی با توجه به واقعیت‌های موجود باید از نظر سفارشی‌سازی مدل کسب‌و‌کارشان انعطاف‌پذیر باشند. الزاما اجرای یک مدل کسب و کار موفقیت آمیز در شهر، به معنای موفقیت آمیز بودن آن در مناطق روستایی نیست. واقعا اهمیتی ندارد که مدل کسب و کار تا چه اندازه به زندگی شهری نزدیک و با معیارهای شهرنشینی مطابقت داشته باشد.

برای مثال، شرکتی با فعالیت آموزشی در مناطق شهری ممکن است با برگزاری دوره‌های «انیمیشن» یا «طراحی» موفقیت آمیز عمل کند، اما اگر گروه هدفش مخاطبان روستایی باشند، باید برای پایه‌گذاری دوره‌های خود در زمینه «انرژی‌های تجدید پذیر» یا «کشاورزی» کاملا انعطاف‌پذیر عمل کند.

۳- اهرم زبان و فرهنگ محلی

کسب‌وکارها باید ارایه خدمات خود را تا حد امکان به زبان‌های رایج در آن منطقه‌ مجهز کنند تا بتوانند با مردم بومی بهتر ارتباط برقرار کنند. اگر خودتان بومی روستایی نیستید که در آن کسب و کارتان را راه‌اندازی کردید، بهره‌گیری از نیروی کار بومی، مزیت خوبی برای رونق کسب و کارتان است، زیرا به کار گماردن این افراد به درک تقاضای بازار محلی و فرهنگ بومی کمک می‌کند.
همچنین، بهره‌گیری از نیروی کار محلی که اهالی روستا آنها را از نزدیک می‌شناسند، موجب می‌شود کسب و کارتان به‌سرعت در‌میان روستاییان اعتبار کسب کند.

۴- آموزش و پشتیبانی مستمر نیروی کار

نیروی کار روستایی بسیار سخت کوشند، اما به دلیل فقدان زیرساخت‌های مناسب برای آموزش و ارتقای مهارت‌ها در این مناطق معمولا دریافتی‌های‌شان همراه با کاستی و تاخیر است. سازمان‌های روستایی باید این شکاف‌ها را در مهارت‌های نیروی کار خود تشخیص دهند و سعی کنند خلاهای موجود را از طریق آموزش‌های لازم پر کنند.

با توجه به اینکه اکثر کارگران روستایی تجربیات‌شان را در بخش غیررسمی و غیرسازمانی کسب می‌کنند، شرکت‌ها باید تجربه‌های غیرسازمانی و درعین‌حال مفید آنها را تشخیص دهند و از استخدام نامزدهای استخدامی که اغلب نیروی کار شایسته‌ای هستند، استقبال کنند.

جدا از این، کارکنان باید تشویق شوند با بازارشان به صورت حرفه‌ای معامله کنند. بدین منظور برای ارتقای مداوم دانش صنعتی که کسب و کار در آن فعالیت می‌کند، با توجه به آخرین گرایش‌های آن صنعت و تجارب سایر شرکت ها، به اشتراک گذاری دانش را در درون شرکت تسهیل کنند.

۵- زیرساخت مبتنی بر فناوری

در دنیای به سرعت در حال تغییر امروز، زیرساخت فناوری شرط لازم و ضروری حتی برای کسب و کارهای روستایی است تا زنده بمانند و رشد کنند. زیرساخت‌های فناورانه، کسب و کارها را قادر می سازد تا مجموعه ای از خدمات را در یک ساختار سازمان یافته به صورت یکپارچه ردیابی، ثبت، سازماندهی و ارائه کنند.

چالشهای توسعه اقتصادی در روستاها

شرکتها و کسب‌وکارهای کوچک در روستاها با چند چالش عمده و جدی مواجه اند که مهم ترین این چالش ها عبارتند از:

۱- عدم دسترسی به سرمایه و امکانات

روستاییان امکانات و منابع مالی محدودی برای سرمایه‌گذاری در اختیار دارند. جذب سرمایه‌های دولتی در روستاها بسیار دشوار و همراه با موانعی است. تعداد موسسات وام‌دهنده در روستاها بسیار اندک می باشد و امکان جذب سرمایه‌های مخاطره‌پذیر در بسیاری از مناطق روستایی وجود ندارد یا در سطح بسیار پایینی قرار دارد.

به دلیل فاصله زیاد میان برخی از مناطق روستایی با شهرهای مجاور، این موضوع دسترسی روستاییان به منابع ثروت و سرمایه را دشوار کرده است. همچنین روستاییان دسترسی کمتری به اطلاعات و منابع دانشی روز را دارند.

۲- مشکل در عرضه کالاها و خدمات

بازارهای محلی و منطقه‌ای معمولاً محدود و کوچک هستند و کسب‌وکارهای روستایی ناچارند به دنبال بازارهایی در خارج از نواحی روستایی و مناطق اطراف خود باشند. نبود سیستم‌های ارتباطی مناسب و همچنین مشکلات حمل و نقل در برخی از روستاها، دسترسی به این بازارها را برای روستاییان دشوار کرده است.

۳- تاکید بر یک صنعت یا کسب و کار خاص

چالش مهم دیگر در روستاهای جهان و از جمله در کشور خودمان ایران، تاکید بیش از حد بر یک یا چند نوع کسب‌وکار یا صنعت خاص در هر منطقه است. این مسئله باعث کاهش تنوع اقتصادی در جوامع روستایی شده و مانع شکوفایی و به ثمر نشستن ابتکارات و نوآوری‌ها می‌شود.

۴- امکان ریسک کمتر در روستاها نسبت به شهرها

اغلب جوامع روستایی « جثه بحرانی اقتصادی » کوچکتری در مقایسه با مناطق شهری دارند. راه‌اندازی و اداره کسب‌وکار، آن هم در شرایط دشوار رقابت، با مخاطره زیادی همراه است. صاحبان کسب‌وکار در روستاها، به دلیل محدودیت امکانات و منابع خود، مجاز به ریسک یا اشتباه زیاد نیستند و یا از انجام کارهای مخاطره آمیز پرهیز می کنند.

هر اشتباه کوچکی می‌تواند منجر به لطمات جبران‌ناپذیری برای کسب‌وکارهای روستایی شود. در عوض در جوامع شهری، شرکتها به دلیل وجود امکانات وسیع‌تر، می‌توانند اشتباهات بیشتری مرتکب شده و باز هم به موفقیت دست یابند.

۵- کمبود سازمانهای حمایت کننده

تعداد مراکز دولتی، خصوصی و غیرانتفاعی در روستاها به‌مراتب کمتر از شهرها است و این موضوع کاملا طبیعی می باشد. با این حال ، این امر مشکل عمده ای بر سر راه توسعه کسب‌وکارهای روستایی ایجاد کرده است. علاوه بر این تعداد مراکز حمایت‌کننده از کارآفرینان در روستاها کمتر است.

سیاست‌ها و استراتژی‌های توسعه اقتصادی در روستاها

دست‌اندرکاران توسعه اقتصادی در رویارویی با چالش‌های موجود در روستاها، چند سیاست عمده را برگزیده‌اند:

۱- توجه به بخشهای غیرکشاورزی

کشاورزی و جنگلداری بخش اصلی اقتصاد روستایی را تشکیل می‌دهند. اما کشاورزی متکی بر منابع طبیعی بوده و لذا محدودیت منابع طبیعی در برخی از روستاها، باعث رکود اقتصادی شده است. سیاستهای توسعه اقتصادی نباید تاکید بیش از حدی بر بخش کشاورزی داشته باشد، بلکه باید کشاورزی را به‌عنوان بخشی از اقتصاد روستایی مورد توجه قرار دهد.

در روستاها باید محیط مناسبی برای رشد بخشهای غیرکشاورزی و فعالیت شرکتهای تولیدی و خدماتی رقابت‌پذیر فراهم شود ، شرکتهایی که بر یادگیری، تولید و رقابت در عرصه‌های جهانی تاکید می‌کنند. این اقدام در واقع نوعی حرکت از کسب‌وکارهای مبتنی بر منابع طبیعی به سمت کسب‌وکارهای مبتنی بر دانش محسوب می شود.

۲- تاکید بر جذب و توسعه فناوریهای جدید

باید تکنولوژی و فناوری های نوین به عنوان نیروی محرکه مهمی در اقتصاد روستاها مورد تاکید و حمایت قرار گیرد. استفاده از فناوری‌های جدید، علاوه بر افزایش تولیدات کشاورزی، عملکرد شرکتهای روستایی را نیز بهبود می‌بخشد. در این میان گسترش و توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات می‌تواند زمینه را برای ارتباطات موثرتر فراهم آورد و موجب رشد و شکوفایی اقتصاد روستاها شود.

توجه داشته باشید که توسعه این فناوری، توانایی شرکتهای روستایی را در ایجاد ارتباط با مراکز مختلف شهری و روستایی، مشتریان و تامین‌کنندگان افزایش می‌دهد. تاکید بر نوآوری و اتصال به اقتصاد دیجیتالی از سیاستهای عمده توسعه اقتصادی در مناطق روستایی سرتاسر جهان محسوب می شود که امیدواریم در ایران هم مورد توجه جدی قرار گیرد .

۳- آموزش و تربیت نیروی انسانی ماهر و کارآمد

گسترش فعالیتهای غیرکشاورزی و مبتنی بر فناوری‌های جدید، نیازمند نیروی انسانی ماهر و کارآمد است و این در حالی است که در اثر پدیده مهاجرت، تعداد زیادی از جوانان مستعد از روستاها به شهرهای بزرگ و یا شهرهای مجاور روستایشان مهاجرت می‌کنند.

یکی از سیاستهای عمده در روستاهای کشورهای پیشرفته از جمله در آمریکا، افزایش سطح استانداردهای آموزشی در مدارس است. علاوه بر این برگزاری دوره‌های آموزشی، جذب نیروی انسانی ماهر و ایجاد محیط مناسبی برای کار و زندگی روستاییان، تاثیر زیادی در تربیت روستاییان ماهر و کارآمد دارد .

ایده های کسب و کارهای روستایی

نمونه کسب و کارهای روستایی که به توان از طریق آن اقدام به کسب درآمد و یا ایجاد شغل کرد بسیار زیاد هستند ولی در اینجا ایده چند کسب وکار کوچک پیشنهادی متناسب با پتانسیل روستاها جهت آشنایی ارائه می شود که عبارتند از:

– تولید محصولات ارگانیک

امروزه به دلیل تولید انبوه و غیر ارگانیک محصولات غذایی ، تولید میوه‌ها و سبزیجات عاری از مواد شیمیایی و ارگانیک طرفداران زیادی پیداکرده است. فروش چنین محصولاتی به دلیل نیاز بازار هدف ، می تواند کار سودآوری باشد. بنابراین، می‌توانید کسب ‌وکار کشاورزی محلی راه‌اندازی کنید که متضمن استفاده از روش‌های ارگانیک برای کشت سبزیجات، میوه‌ها و سایر مواد خوراکی باشد.

برای این نوع کسب‌وکار، می‌توانید محصولاتی را بفروشید که رسما برچسب ارگانیک دارد یا حتی بدون داشتن شناسه رسمی، باز هم ارگانیک باشند. بعضی افراد به علت حجم زیاد کارهای اداری مربوطه به داشتن برچسب، آن را نادیده می‌گیرند ، در حالی که تاثیر زیادی دارد.

– ساخت وساز

اگر اطلاعات خوبی درزمینه ساخت‌وساز دارید، این حرفه برایتان ایده آل است. در مناطق روستایی، کشاورزان و زمین‌داران ممکن است امکانات و مهارت‌های موردنیاز برای ساختن ساختمان‌ها و مکان‌های مختلف (مثل انبار، طویله ، مرغدانی و غیره) برای مصارف کاری ، اداری و یا مسکونی را نداشته باشند. بنابراین ایجاد شرکت کوچک ساختمانی شاید بهترین گزینه کسب ‌وکار باشد.

– شرکت خدماتی نظافتی

مزارع بزرگ و دامداری‌ها ممکن است نیاز به کمک مازاد در مرتب کردن محوطه‌های خود داشته باشند و یا نیاز به کارگران روزانه و یا فصلی جهت مهیا کردن زمین باشند. بنابراین، ایجاد کسب‌وکارهای خدماتی در این حوزه که بتواند خدمات هفتگی یا ماهانه ارائه دهد، ایده بسیار خوبی جهت کسب درآمد است.

– راه‌اندازی سالن آرایش و زیبایی

افتتاح سالن آرایشی گزینه‌ای عالی برای افرادی است که جذاب، دوست‌داشتنی و خلاق هستند. افرادی که در مناطق روستایی زندگی می‌کنند ممکن است به چنین خدماتی دسترسی نداشته باشند، بنابراین فرصتی ناب برای بهره‌برداری است.

– عرضه تخم‌مرغ‌های تازه

تخم‌مرغ مرغ‌هایی که با غذاهای ارگانیک تغذیه می‌شوند، در حال حاضر در فروشگاه‌های مواد غذایی و مغازه‌های پروتئینی به‌شدت با استقبال مشتریان مواجه شده‌اند. آغاز کسب ‌وکار درزمینه پرورش مرغ و ماکیان به داشتن زمین بزرگی نیاز ندارد. بااین‌حال، باید قوانین مربوط به این نوع کسب‌وکارها را بررسی کرده و از الزامات موردنیاز آن‌ها اطلاع پیدا کنید و بعد از آن اقدام به راه اندازی این نوع کسب و کار کنید.

– محصولات لبنی سایر دام‌ها

در کنار استفاده از محصولات لبنی گاو و گوسفند، امروزه استفاده از محصولات لبنی سایر حیوانات از قبیل بز، شتر و غیره با استقبال مواجه شده است. می‌توانید با شروع کسب ‌وکاری در این زمینه و فراهم آوردن شرایط لازم برای نگهداری این قبیل حیوانات درآمد خوبی داشته باشید. همیشه محصولات لبنی در جامعه مشتریان خود را داشته و دارد.

– کاشت فلفل قرمز و یا پرورش قارچ

برای افراد ماهر در کارهای کشاورزی، گزینه‌های کشاورزی انتخاب‌ خوبی جهت شروع کسب‌وکار هستند. برای این کار تنها به گلخانه‌ای کوچک نیاز دارید تا بتوانید از کیسه‌ها و گلدان‌هایی که فلفل‌ها معمولاً در آن‌ها رشد می‌کنند، نگهداری کنید. سعی کنید محیط گلخانه‌ ، آفتاب‌گیر و دارای خاکی حاصلخیز باشد.

از جمله مشاغل دیگر پر سود با هزینه کم پرورش قارچ است. برای پرورش قارچ به یک سالن نیاز دارید که اندازه آن بسته به میزان تولید قارچ متفاوت است،علاوه بر فضایی برای پرورش، نیاز به اقداماتی از جمله عایق کاری سالن برای جلوگیری از اتلاف گرما و سرما، قفسه‌بندی و …لازم است.

حدود دو ماه برای پرورش قارچ، زمان لازم است که این زمان ممکن است یک هفته کمتر و یا بیشتر باشد. با مطالعه و یادگیری فوت و فن این کار می‌توانید قارچ خود را پرورش داده و آن را به شهر و روستاهای دور و نزدیک ارسال کنید و در مراحل پیشرفت کار می‌توانید قارچ خود را به کشورهای دیگر صادر کنید.

– کاشت چای

کشت چای گزینه‌ای ساده و سودآور برای افرادی است که به چای علاقه بسیاری دارند. برای کاشت بوته‌های چای به محوطه بزرگی نیاز ندارید، حتی می‌توانید آن‌ها را در بالکن و یا مزارع خود بکارید. برای این کار خاک باید به‌طور کامل شخم زده‌شده و مقداری شنی باشد. البته محیط طبیعی و آب و هوای مناسب برای کشت چای را هم باید در نظر داشته باشید.

– تولید درختچه‌های بن‌سای

در حال حاضر فرصت‌های زیادی برای فروش درختان بن‌سای در بازار وجود دارد. بااین‌ وجود، قبل از شروع این کسب‌وکار، باید علاقه و صبر داشته باشید و هم‌چنین از مهارت لازم برای کاشت و پرورش گیاهان برخوردار باشید. نمی توان بدون علم و دانش لازم اقدام به راه اندازی تولید گیاهان در روستاها کرد و انتظار موفقیت داشت.

– مزرعه سبزیجات

اگر دارای ایده مناسب باشید می توانید کشاورزی را به‌عنوان فرصتی بزرگ در نظر بگیرید. می‌توانید سبزیجاتی را تولید کنید که فکر می‌کنید بهتر از بقیه رشد می‌کنند. همیشه بهتر است با مقدار کم‌کارتان را شروع کنید و بعد از اینکه احتمال سود آوری‌تان بیشتر شد،  سطح تولیداتتان را افزایش دهید. باید قبل از اینکه چنین کاری را شروع کنید از فردی متخصص در این زمینه کمک بگیرید.

– برپایی اردوگاه

اگر در روستا و اطراف آن مناطق طبیعی دیدنی ، بکر و امن می‌شناسید، می‌توانید مکانی برای اردو زدن با چادر ایجاد کنید و هم‌چنین لوازم موردنیاز برای این کار را فراهم کنید. اردوگاهتان را در روزنامه‌های شهری تبلیغ کنید و افراد را به اردوگاهتان دعوت کنید. بچه‌ها و دانش آموزان همیشه به دنبال اردوگاه‌های دوردست هستند و این دقیقاً همان چیزی است که می‌خواهند.

اگر به‌جای زمین برای برپایی اردوگاه، مغازه‌ای دارید، می‌توانید وسایل اردو زدن را به افرادی که برای برپایی اردو به آنجا می‌آیند، بفروشید. همچنین برای جذب گردشگران و توریست‌ها می‌توانید با ارائه اطلاعات محلی، برگزاری جشن‌های محلی و هم‌چنین ایجاد سرویس‌های حمل‌ونقل برای گردشگران کسب‌وکارهایی راه بیندازید.

– پرورش شترمرغ یا پرورش ماهی

این دو فعالیت به دلیل ماهیتشان نیاز به تجهیزات و سرمایه بیشتری دارند ولی اگر مزرعه بزرگ برای نگهداری شترمرغ و یا زمین وسیعی برای احداث استخر و پرورش ماهی دارید می‌توانید سود بسیار خوبی به دست آورید. البته هردوی این فعالیت‌ها نیاز به آموزش‌های تخصصی و کسب مجوزهای لازم دارد.

– ارائه اینترنت با پهنای باند

امروزه با افزایش مصرف‌کنندگان اینترنت حتی در روستاها داشتن اینترنت با سرعت‌ بالا یک حق طبیعی به شمار می‌رود. البته این ایده کسب‌وکار ممکن است با ریسک بالا همراه باشد و نیز سرمایه زیادی را طلب کند، اما قابل‌اجرا بوده و مشتریان بالقوه خود را دارد.

اگر افراد ساکن در این مناطق اینترنت کم‌سرعتی دارند، شما می‌توانید با راه انداختن کسب‌وکاری در حوزه خدمات اینترنتی نیاز آن‌ها را پاسخ دهید. این ارائه‌دهنده‌های سرویس اینترنتی گاهی به‌عنوان ISP شناخته می‌شوند. می‌توانید با فروش مجدد خدمات از ارائه‌دهندگان اصلی، کسب‌وکاری کوچک راه بیندازید.

– فروش لباس محلی

افرادی که در جوامع کوچک زندگی می‌کنند دوست دارند تا سبک سنتی خود را در لباس پوشیدن داشته باشند. به همین دلیل، ممکن است فروش لباس‌های عجیب‌وغریب مشکل باشد. اما اگر بتوانید خود را با فروش لباس‌های موردعلاقه این افراد هماهنگ کنید، سود زیادی می‌برید. تولید و فروش لباس محلی به عنوان یکی از مشاغل و کسب و کارهای خانگی همیشه پرسود و پرطرفدار بوده است.

لازم نیست تولیدکننده باشید؛ می‌توانید یک یا دو خیاط محلی را پیداکرده و با آن‌ها مذاکره کنید. آن‌ها تولید می‌کنند و شما می‌فروشید. در نظر داشته باشید که بسیاری از گردشگران از لباس‌های محلی استقبال می‌کنند بخصوص اگر در اندازه های بچه‌گانه تولید شوند می‌توانید به سود خوبی از این راه دست پیدا کنید.

– باشگاه ورزشی

مهم نیست که جامعه روستایی چه طور جایی است، همیشه افرادی وجود دارند که مزایای ورزش و تناسب‌اندام و سلامتی را درک می‌کنند. چنین افرادی از باشگاه ورزشی محلی حمایت می‌کنند. ورزش‌هایی را در نظر بگیرید که تقاضای زیادی برای آن وجود دارد تا بتوانید خدمات متناسب با آن را به علاقه‌مندان ارائه دهید.

– اقامتگاه بومگردی

اگر صاحب یک زمین و یا یک کلبه بلااستفاده هستید و یا حتی در خانه‌ روستایی خود مکانی مناسب را دارید، باید بگویم که بسیار خوش شانس هستید. امروزه زندگی ماشینی مردم را در روزهای تعطیل از شهرها دور می‌کند و آن‌ها به دنبال یافتن جایی برای استراحت هستند.

روستای شما ، کلبه‌ شما و یا خانه‌ روستایی شما می‌تواند پذیرای میهمانان از سرتاسر کشور باشد. با اجاره دادن مکان مورد نظر خود سود خوبی را به دست خواهید آورید. اگر این کسب و کار را پیگیرانه ادامه دهید به موفقیت‌های بسیار چشم‌گیری دست خواهید یافت. داشتن خلاقیت چاشنی اصلی موفقیت در این کار است.

جسارت شروع کردن را به خودتان بدهید. با امکاناتی که در اختیار دارید با کمی اندیشیدن ایده‌های بسیار خاصی به ذهنتان می‌رسد. با کمی کاوش در محیط اطرافتان کمبودهای آن را خواهید دید و بدون شک ایده‌های رهایی از آن کمبود هم به ذهنتان خواهد رسید.

– تولید و پخش گیاهان دارویی

این روزها توجه به گیاهان دارویی دو چندان شده است و خواهان بسیاری دارد. محیط طبیعی بهترین بستر برای تولید، تکثیر و پرورش گیاهان دارویی است. با کسب اطلاعات لازم در این خصوص شما می‌توانید یکی از تولید کنندگان گیاهان دارویی باشید. علاوه بر این، با شناسایی محیط اطراف اقدام به جمع‌آوری  گیاهان دارویی پرطرفدار نادر کرده و با فروش آنها ضمن تأمین نیاز بازار، به درآمد مناسبی می رسید.

سخن پایانی کسب و کار روستایی

توسعه کسب و کار و کارآفرینی روستایی از سازنده‌ترین راهکارهای توسعه اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی مناطق محروم به‌حساب می‌آید و از آن به‌عنوان اکسیری برای محرومیت‌زدایی و کاهش فقر و برقراری عدالت اجتماعی و اقتصادی یاد می‌شود.

مقوله‌ کارآفرینی به‌عنوان یکی از ضرورت‌های برنامه‌های توسعه روستایی، جایگاه و اعتبار ویژه‌ای دارد و بیشتر پژوهشگران و دولتمردان کشورهای مختلف، بر الزام سیاست‌گذاری هدفمند و برنامه‌ریزی اندیشمندانه برای توسعه‌ کارآفرینی و کسب و کار در بخش روستایی به‌طورفزاینده‌ای تأکید کرده‌اند و اجرای آن را راه حل بسیاری از مشکلات و معضلات از جمله بیکاری می دانند.

شناخت مزیت روستاها و مناطق عشایری نخستین اولویت برای توسعه کسب و کار در این مناطق است، موضوعی که در قالب طرح‌های مختلف اشتغالی دولت از جمله برنامه اشتغال روستایی نیز به آن تاکید شده است. در رویکردهای جدید توسعه اشتغال در مناطق روستایی، شناسایی مزیت‌های آن منطقه و هدایت سیاست‌ها و منابع در این راستا اولویت دولت و دستگاه‌های سیاست گذار قرار گرفته است.

نکته آخر اینکه ، روستا یکی از مهمترین مراکز تولید و رفع نیازهای اساسی جامعه است، لذا تقویت زمینه‌ها و توانایی‌های جامعه روستایی می‌تواند منجر به پویایی اقتصاد کشور شود. ضمن اینکه توجه به روستاهای کانونی می‌تواند تأثیر قابل توجهی در شاخص‌های کلان اقتصادی از جمله رشد اشتغال و کاهش فقر داشته باشد.